[F0 CK] Phiên giao dịch chứng khoán là gì?

Phiên giao dịch chứng khoán là một trong những khái niệm cơ bản mà các nhà đầu tư mới gia nhập thị trường cần nắm vững. Vậy phiên giao dịch chứng khoán là gì, phiên ATC là gì? Có những lưu ý quan trọng nào dành cho nhà đầu tư? Bài viết sau đây của Finhay sẽ cung cấp cho bạn đọc góc nhìn cụ thể.

Tổng quan về phiên giao dịch chứng khoán

Hoạt động mua bán chứng khoán được diễn ra theo các phiên giao dịch. Trong đó phiên ATC và phiên ATO là một trong những khái niệm phổ biến.

Phiên giao dịch chứng khoán là gì?

Phiên giao dịch chứng khoán là thời gian diễn ra các hoạt động như mua – bán cổ phiếu, đặt lệnh – hủy lệnh mua, bán hoặc các hoạt động trao đổi khác trên sàn chứng khoán. 

Một số phiên giao dịch chứng khoán phổ biến như phiên giao dịch mở cửa (ATO), phiên giao dịch đóng cửa (ATC), phiên khớp lệnh chứng khoán, phiên khớp lệnh liên tục,…

Như vậy, mốc thời gian nhất định xảy ra các giao dịch chứng khoán thì sẽ được gọi là phiên. Thông tin về phiên giao dịch được quy định cụ thể, minh bạch giúp nhà đầu tư và các bên liên quan trên thị trường nắm thông tin để tiến hành hoạt động mua bán, trao đổi.

Các phiên giao dịch chứng khoán diễn ra trong ngày?

Tùy thuộc vào từng thị trường chứng khoán sẽ có cách phân loại phiên giao dịch khác nhau. Ở Việt Nam, các phiên giao dịch trong ngày phổ biến nhất bao gồm: 

• Phiên giao dịch cổ phiếu sáng: Đây là phiên giao dịch chỉ diễn ra vào buổi sáng trong ngày, bao gồm phiên mở cửa vào đầu giờ sáng và phiên kết thúc vào giờ trưa.
• Phiên giao dịch cổ phiếu chiều: Đây là phiên giao dịch chỉ diễn ra vào buổi chiều trong ngày, bao gồm phiên mở cửa vào đầu giờ chiếu và phiên kết thúc vào cuối ngày.
• Phiên khớp lệnh cổ phiếu định kỳ: Phiên giao dịch này có thể được diễn ra vào buổi sáng hoặc buổi chiều trong ngày. Trong đó, nhà đầu tư được tiến hành giao dịch dựa vào việc khớp các lệnh mua bán chứng khoán tại thời điểm nhất định.
• Phiên khớp lệnh cổ phiếu liên tục: Đối với phiên này, nhà đầu tư được thực hiện các lệnh giao dịch chứng khoán dựa vào cơ sở so sánh các lệnh mua và bán cổ phiếu ngay thời điểm lệnh giao dịch được nhập vào hệ thống.

Phiên ATC là gì, phiên ATO là gì trong chứng khoán?

Phiên ATO (At the opening) là khoảng thời gian các lệnh mua hoặc bán cổ phiếu được xác định tại giá mở cửa. Đối với lệnh mua bán này, nhà đầu tư chỉ cần yêu cầu về số lượng giao dịch mà không cần yêu cầu về mức giá. Mức giá sẽ được hệ thống tự động khớp vào thời điểm đầu phiên mở cửa.

Phiên ATO chỉ diễn ra 15 phút đầu phiên buổi sáng (từ 9h – 9h15), và sẽ được ưu tiên xử lý trước lệnh LO (limit order – lệnh giới hạn) khi so sánh khớp lệnh. Các lệnh ATC không được khớp hoặc chưa khớp hết sau phiên ATO thì sẽ tự động bị hủy. Đồng thời, các lệnh được đặt trong phiên ATO sẽ không thể hủy hay sửa. Ngoài ra, chỉ các cổ phiếu trên sàn chứng khoán HOSE mới được áp dụng lệnh ATO.

Phiên ATC (At the close) có cơ cấu hoạt động tương đối giống với phiên ATO. Tuy nhiên về thời gian diễn ra, phiên ATC chỉ có giá trị hoạt động trong vòng 15 phút buổi chiều (từ 14h30 – 14h45). Ngoài ra, khác với phiên ATO, các cổ phiếu trên sàn HOSE hoặc HNX có thể áp dụng lệnh ATC.

Lưu ý: Các cổ phiếu được niêm yết trên sàn UPCOM không được áp dụng lệnh ATO và ATC.

Thời gian phiên giao dịch trên các sàn chứng khoán ở Việt Nam

Chứng khoán Việt Nam bao gồm chứng khoán cơ sở và chứng khoán phái sinh. Trong đó, mỗi sàn chứng khoán đều có quy định cụ thể về ngày giao dịch, các khung giờ giao dịch cũng như các trường hợp ngoại lệ. Sau đây là thông tin cụ thể: 

Thời gian cho phép giao dịch của thị trường chứng khoán cơ sở

Hiện nay tại Việt Nam có ba sàn giao dịch bao gồm HOSE, HNX, UPCOM. Các phiên giao dịch trên ba sàn này chỉ diễn ra trong ngày hành chính, không bao gồm các dịp như lễ tết theo quy định của Việt Nam.

Thời gian giao dịch cụ thể của thị trường chứng khoán cơ sở như sau:

• Về ngày giao dịch chứng khoán: Diễn ra vào các ngày trong tuần từ thứ Hai đến thứ Sáu trong khung giờ hành chính (không bao gồm thứ Bảy, Chủ Nhật). Các ngày lễ tết không áp dụng giao dịch chứng khoán ở Việt Nam thường bao gồm Tết Dương lịch, Tết Âm lịch, Giỗ tổ Hùng Vương (ngày 10/03 Âm lịch), Ngày giải phóng và Quốc tế lao động (30/04 và 01/05), ngày Quốc khánh (2/09). Như vậy trung bình thời gian hoạt động trong một năm của thị trường chứng khoán Việt Nam là khoảng 250 ngày. Giao dịch chứng khoán cũng không áp dụng trong các trường hợp sự cố hy hữu như sự cố thị trường hoặc có quy định khẩn cấp từ các đơn vị có thẩm quyền. 

• Về khung giờ giao dịch chứng khoán: Thông thường giờ mở cửa sàn giao dịch chứng khoán là từ 9h sáng, giờ đóng cửa sàn giao dịch là 15h, thời gian nghỉ trưa không diễn ra các giao dịch là từ 11h30 – 13h00. Tuy nhiên, thời gian giao dịch chênh lệch giữa ba sàn chứng khoán là khoảng tối đa 15 phút. Trong đó, sàn HOSE sẽ diễn ra giao dịch trong khoảng 9h đến 14h45 (không tính thời gian nghỉ trưa). Sàn HNX và UPCOM diễn ra các giao dịch trong khoảng 9h đến 15h (không tính thời gian nghỉ trưa).

Xem thêm:

[F0 CK] Giao dịch T0 T1 T2 T3 trong chứng khoán là gì?

Thời gian cho phép giao dịch của thị trường chứng khoán phái sinh

• Về ngày giao dịch chứng khoán phái sinh: Tương tự như thị trường chứng khoán cơ sở, thời gian giao dịch của chứng khoán phái sinh diễn ra vào giờ hành chính trong các ngày từ thứ Hai đến thứ Sáu (không áp dụng thứ Bảy, Chủ Nhật và các ngày lễ tết theo quy định).
• Về khung giờ giao dịch: Các giao dịch chứng khoán phái sinh sẽ được mở cửa sớm hơn 15 phút so với các giao dịch chứng khoán của thị trường cơ sở. Thời gian đóng cửa diễn ra tương tự với thị trường cơ sở. 

Giải đáp những thắc mắc thường gặp về phiên giao dịch chứng khoán

Thông tin về phiên giao dịch chứng khoán thường khá phức tạp cho các nhà đầu tư F0. Tuy nhiên, đây là nội dung quan trọng cần nắm để có thể tiến hành đầu tư chứng khoán. Một số câu hỏi phổ biến về phiên giao dịch chứng khoán như sau:

Việc khớp lệnh trong các phiên giao dịch chứng khoán được diễn ra như thế nào?

Hầu hết các giao dịch mua bán cổ phiếu trên sàn chứng khoán được thực hiện bằng phương thức khớp lệnh với các nguyên tắc theo thứ tự dưới đây:

• Nguyên tắc liên quan đến ưu tiên về giá cổ phiếu: Theo nguyên tắc này, các lệnh giao dịch có giá tốt hơn sẽ được ưu tiên thực hiện. Cụ thể, lệnh được xem là tốt là lệnh có mua có mức giá cao hoặc lệnh bán có mức giá thấp.
• Nguyên tắc liên quan đến ưu tiên về thời gian thực hiện lệnh: Theo nguyên tắc này, các lệnh giao dịch tiến hành sớm hơn sẽ được ưu tiên thực hiện. Cụ thể, trong trường hợp có cùng một mức giá đề xuất, các lệnh nào nhập vào hệ thống trước thì được xử lý trước những lệnh còn lại.
• Nguyên tắc liên quan đến ưu tiên về khách hàng: Trong trường hợp các lệnh có mức giá bằng nhau và được thực hiện trong cùng một mốc thời gian nhập lệnh thì lệnh của khách hàng sẽ được quyền ưu tiên so với những lệnh có tính chất tự doanh của công ty chứng khoán.
• Nguyên tắc liên quan đến ưu tiên về khối lượng: Các lệnh nếu có mức giá bằng nhau, cùng thời gian đặt lệnh và cùng nhóm khách hàng, thì sẽ ưu tiên cho lệnh có khối lượng lớn hơn. Tuy nhiên, trong thực tế trường hợp này thường ít xảy ra vì hiếm khi các lệnh có cùng tiêu chí như trên..

Giá cả cổ phiếu của các phiên giao dịch trong ngày được quy định như thế nào?

Thông thường biến động giá cổ phiếu trong ngày sẽ được quy định bởi 3 khái niệm:

• Giá tham chiếu
• Giá trần
• Giá sàn

Xem chi tiết tại bài viết sau: Ý nghĩa các chỉ số trên bảng chứng khoán cho người chơi mới

Có thể giao dịch cổ phiếu sau giờ đóng phiên giao dịch được không?

Như thông tin ở trên, các phiên giao dịch chứng khoán được quy định diễn ra trong giờ hành chính vào các ngày trong tuần. Do đó, sau khi kết thúc phiên giao dịch các sàn sẽ đóng cửa, tất cả giao dịch đều phải ngừng thực hiện. Vậy nên nếu nhà đầu tư muốn giao dịch thì cần lưu ý thực hiện trong khung giờ như quy định, để đảm bảo sự thông suốt cũng như hạn chế sự cố.

Có thể đặt lệnh giao dịch cổ phiếu trước phiên mở cửa được không?

Tương tự như giao dịch sau phiên đóng cửa, hoạt động mua bán cổ phiếu trước phiên đóng cửa cũng không được áp dụng. Tuy nhiên, nhà đầu tư cần lưu ý rằng nếu thực hiện đặt lệnh sẵn hoặc lệnh tự động, việc đặt lệnh sẽ được thực hiện ngay khi thị trường mở cửa.

Bài viết trên đây đã cung cấp tổng quan thông tin về phiên giao dịch chứng khoán và những lưu ý. Trong thực tế, các nhà đầu tư sau một thời gian giao dịch sẽ dễ dàng hiểu và nhớ các quy luật về giao dịch trên thị trường chứng khoán. Chúc bạn đọc có những bài học hữu ích và thu được nhiều lợi nhuận từ hoạt động đầu tư!