Hướng dẫn cách lưu ký chứng khoán nhanh chóng nhất

Lưu ký chứng khoán là hoạt động cần thiết đối với thành viên tham gia vào thị trường. Tuy nhiên nhiều người vẫn không biết cách lưu ký như thế nào cho hiệu quả. Trong bài viết này, Finhay sẽ trình bày chi tiết cách lưu ký chứng khoán nhanh chóng nhất.

Quy định về lưu ký chứng khoán

Để chứng khoán có thể giao dịch trên sàn HoSE hay sàn HNX, chúng phải được lưu ký theo quy định của pháp luật. Đối với nhà đầu tư muốn sở hữu cổ phiếu hay trái phiếu cần có tài khoản lưu ký chứng khoán. VSD – Trung tâm lưu ký chứng khoán có đưa ra quy chế về việc lưu ký chứng khoán cụ thể như sau:

• Khách hàng tiến hành lưu ký chứng khoán tại một trong các thành viên lưu ký, sau đó thành viên thực hiện tái lưu ký cho khách hàng tại Trung tâm lưu ký chứng khoán Việt Nam.
• Thành viên lưu ký với tư cách là người được ủy quyền để thực hiện các nghiệp vụ trong hoạt động lưu ký như đăng ký, bù trừ, thanh toán,… 
• Khách hàng cần ký hợp đồng mở tài khoản lưu ký tại thành viên lưu ký.
• Thông tin khách hàng đăng ký tại thành viên lưu ký bắt buộc phải trùng dữ liệu tại VSD.

Lưu ký cổ phiếu là gì?

Lưu ký cổ phiếu là việc thành viên lưu ký nhận cổ phiếu từ khách hàng gửi đến, bảo quản chúng ở dạng dữ liệu số, giúp chủ sở hữu cổ phiếu thực hiện các quyền cổ đông hoặc các quyền khác cụ thể là quyền bỏ phiếu, quyền nhận lãi, quyền nhận cổ tức, quyền giao dịch bán lại,…

Cổ phiếu đã lưu ký, sẽ ghi nhận vào tài khoản lưu ký của khách hàng đã đăng ký đứng tên chủ sở hữu. Nếu có phát sinh giao dịch tăng hay giảm, chỉ cần thay đổi dữ liệu trực tiếp trên tài khoản, không cần nhà đầu tư trao tận tay, nhận cổ phiếu giấy hay hình thức trao nhận khác.

Số tài khoản lưu ký là gì?

Số tài khoản lưu ký là một mã ký tự được cấp trực tiếp bởi VSD. Mã số này là định danh của riêng mỗi chủ tài khoản, không trùng lặp với bất kỳ ai khác. Tiêu chuẩn tạo mã số thực hiện theo quy định của luật hiện hành. Khi đăng ký tài khoản khách hàng được cấp một mã số dùng để đăng nhập, giao dịch, theo dõi thay đổi phát sinh trong quá trình đầu tư.

Phí lưu ký chứng khoán

Chi phí cho việc lưu ký chứng khoán sẽ nộp tại VSD vì đây là nơi quản lý trực tiếp mọi hoạt động lưu ký, kiểm soát và đảm bảo quyền lợi sở hữu chứng khoán của khách hàng. Mỗi tháng, vào ngày giao dịch cuối cùng T công ty chứng khoán – thành viên lưu ký, sẽ thực hiện tính toán toàn bộ chi phí và thu phí với khách hàng. Sau đó công ty kế toán nộp lại cho VSD. 

Mức phí cụ thể theo thông tư mới nhất 127/2018/TT-BTC và Luật Quản lý nợ công:

• 0.3 đồng/ cổ phiếu, chứng quyền có bảo đảm và chứng chỉ quỹ/ tháng 
• 0.2 đồng/ trái phiếu doanh nghiệp, tối đa 2 triệu/ tháng với mỗi mã trái phiếu.

Thông tin sổ lưu ký

Trên sổ lưu ký sẽ có những thông tin cơ bản như tên, địa chỉ thành viên lưu ký, số lượng, loại và mã chứng khoán đăng ký lưu ký, số lượng chứng khoán phát sinh giao dịch tăng/ giảm kèm theo lý do cụ thể, các thông tin khác,…

Hướng dẫn cách lưu ký chứng khoán

Sau đây sẽ là trình bày chi tiết về hướng dẫn cách lưu ký chứng khoán đơn giản, chính xác nhất.

Chuẩn bị hồ sơ lưu ký

Hồ sơ cần chuẩn bị để đăng ký lưu ký chứng khoán có sự khác nhau:

• Khách hàng là cá nhân:
  • 1 Bản photo và bản gốc chứng minh hoặc căn cước hợp lệ
  • Phiếu lưu ký chứng khoán theo mẫu 08A
  • Giấy/ số chứng nhận quyền sở hữu cổ phần.
• Khách hàng là tổ chức:
  • Sổ/ giấy chứng nhận quyền sở hữu cổ phần
  • Giấy đăng ký kinh doanh bản sao có công chứng
  • Giấy giới thiệu của người ủy quyền đăng ký lưu ký
  • Bản photo chứng minh hoặc căn cước của người được ủy quyền
  • Phiếu lưu ký chứng khoán theo mẫu 08A.

Khách hàng có thể tải mẫu phiếu lưu ký trực tiếp trên website của thành viên lưu ký, nơi bạn chọn đăng ký mở tài khoản lưu ký chứng khoán. Hoặc đến trực tiếp trụ sở công ty thành viên để nhận bản giấy. Lưu ý chứng minh/ căn cược đúng thông tin, chính chủ không bị móp méo, mờ gây nhầm lẫn.

Mở tài khoản lưu ký chứng khoán

Có ba hình thức đăng ký mở tài khoản lưu ký: 

• Trực tiếp tại quầy: Khách hàng mang hồ sơ nói trên đến công ty thành viên lưu ký chứng khoán, để đăng ký mở trực tiếp. Tối đa 15 phút bạn đã sở hữu tài khoản lưu ký đối với khách hàng cá nhân. Riêng khách hàng là tổ chức có thể lâu hơn trong khâu xác nhận thông tin doanh nghiệp trên hệ thống.
• Trực tuyến: Bạn truy cập vào website của thành viên lưu ký, chọn đăng ký mở tài khoản giao dịch chứng khoán. Thực hiện theo các bước trên màn hình, xác nhận thông tin cá nhân, xác thực khuôn mặt,… Sau khi thành công tài khoản đầu tư được mở khóa tất cả các chức năng, bạn tìm đến mục giao dịch đặc biệt sẽ có công cụ đăng ký lưu ký chứng khoán.
• Thông qua bưu điện: Khách hàng gửi hồ sơ đến thành viên lưu ký bằng đường bưu điện. Trong vòng 3 ngày làm việc bên phía công ty sẽ phản hồi kết quả hồ sơ hợp lệ, đồng ý/ từ chối mở tài khoản, nếu có thiếu sót sẽ yêu cầu bổ sung sau.

Đăng ký lưu ký chứng khoán

Khách hàng truy cập vào website của thành viên lưu ký, đăng nhập vào tài khoản đầu tư chứng khoán, tìm chọn mục Giao dịch đặc biệt > Lưu ký trực tuyến. Sau đó điền thông tin vào các trường quy định như mã chứng khoán, loại chứng khoán, số lượng, đợt lưu ký (nếu đó là mã chứng khoán phát hành giao dịch trong đợt bổ sung), nghiệp vụ lưu ký, ngày lưu ký, ngày giao dịch đầu tiên,… Nhập mật khẩu và chọn Gửi lệnh.

Lúc này nhân viên tại thành viên lưu ký nhận thông tin đăng ký từ khách hàng, kiểm tra từng chi tiết trên sổ cổ đông/ giấy chứng nhận quyền sở hữu, đối chiếu với dữ liệu tại VSD, hoàn thiện hồ sơ rồi gửi đến VSD thông qua hệ thống lưu ký riêng.

Thực hiện lưu ký chứng khoán

Bên VSD nhận hồ sơ, kiểm tra đối chiếu và xác nhận hợp lệ, sàn giao dịch sẽ tiến hành ghi nhận lệnh đặt thành công. Lúc đó tài khoản đầu tư của khách hàng được ghi tăng hoặc giảm tương ứng. Kết quả giao dịch được thông báo qua email hoặc tin nhắn. Bạn cũng có thể truy cập vào tài khoản để kiểm tra chi tiết.

Ngoài bước chuẩn bị hồ sơ mất khá nhiều thời gian, các bước còn lại diễn ra khá nhanh. Nhà đầu tư hầu như chỉ cần ngồi một chỗ thao tác trên điện thoại/ máy tính để thực hiện lưu ký chứng khoán. Mỗi một lệnh đặt trên sàn chứng khoán thương mất tầm vài phút hoặc hơn để xử lý, so với việc giao dịch trực tiếp với các tổ chức phát hành rất mất thời gian. Vì vậy các chuyên gia khuyến khích nhà đầu tư nên đăng ký lưu ký chứng khoán sớm khi tham gia giao dịch trên thị trường.

Quy định rút chứng khoán lưu ký

Đối với việc rút chứng khoán lưu ký, sẽ có những quy định cụ thể sau đây:

• Chỉ được rút chứng khoán trong tài khoản đầu tư chứng khoán thông thường, tài khoản ký quỹ hoặc margin không thực hiện được.
• Khách hàng có thể đăng ký rút một hoặc toàn bộ số chứng khoán lưu ký mình sở hữu.
• Cần chuẩn bị Giấy đề nghị rút chứng khoán theo mẫu 16A kèm theo các tài liệu khác có quy định trong thủ tục lưu ký. Mẫu giấy lấy trực tiếp tại quầy hoặc in trên website đều có thể.
• Có chứng minh/ căn cước/ hộ chiếu bản chính.

Khách hàng muốn rút, nên đến trực tiếp trung tâm lưu ký để hoàn thiện toàn bộ thủ tục. Khi VSD chấp nhận đơn xin rút thì nhà đầu tư mới nhận được sổ/ giấy chứng nhận quyền sở hữu cổ phiếu hoặc trái phiếu.

Trên đây là thông tin chi tiết về hướng dẫn cách lưu ký chứng khoán Finhay muốn trình bày cho bạn đọc. Không quá khó để thực hiện nhưng bạn cần tuân thủ đúng các quy định về thủ tục, hồ sơ chính xác. Nhằm giảm những sai sót, mất thời gian bổ sung sau.