Quét mã để tải xuống
ứng dụng VNSC by Finhay
close
Thông tin chi tiết

Chỉ số P/S là gì? Cách tính và ý nghĩa của chỉ số P/S trong chứng khoán

Một trong các chỉ số quan trọng giúp nhà đầu tư đánh giá được giá trị của một doanh nghiệp chính là chỉ số P/S. Vậy thực chất chỉ số P/S là gì? Cách tính và ý nghĩa của chỉ số này trong đầu tư chứng khoán là gì? Cùng Finhay tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây.   

Chỉ số P/S là gì?

Chỉ số P/S – Price/Sales per Share hoặc Price to Ratio là chỉ số được dùng để đo lường, định giá mức doanh thu nhận được trên mỗi cổ phần dựa vào giá giao dịch hiện tại của thị trường. Chỉ số P/S phản ánh số tiền mà nhà đầu tư sẵn sàng chi trả cho 1 đồng doanh thu của doanh nghiệp.

dac-diem-chi-so-ps

Đánh giá ưu – nhược điểm của chỉ số P/S

Thông thường, chỉ số P/S sẽ được ưa chuộng hơn chỉ số P/E hay P/B vì 2 lý do chủ yếu:

  • Thứ nhất, do nhà đầu tư lo sợ lợi nhuận bị doanh nghiệp thay đổi, bóp méo, dẫn đến chỉ số P/E cho ra kết quả sai lệch.
  • Thứ hai, lo sợ thông tin, giá trị sổ sách có thể không chính xác, từ đó P/B không đáng tin cậy.

P/S dựa vào doanh thu thực tế của doanh nghiệp nên được đánh giá là đáng tin cậy hơn. Dựa vào chỉ số P/S các nhà đầu tư còn có thể xác định được giá trị tương đối của cổ phiếu ở hiện tại so với quá khứ cũng như so sánh với các doanh nghiệp cùng ngành.

Để hiểu rõ hơn về chỉ số P/S và ứng dụng vào quá trình phân tích, đầu tư chứng khoán, nhà đầu tư cần hiểu rõ các ưu – nhược điểm của chỉ số này. 

Ưu điểm

Có 3 ưu điểm nổi trội của chỉ số P/S:

  • Đầu tiên, so với lợi nhuận, doanh thu ít khi bị thay đổi hơn. Điều đó giúp kết quả tính toán của P/S có tính chính xác. Lợi nhuận có thể bị bóp méo bởi các chiêu trò thao túng nhưng doanh thu luôn được kiểm tra chéo bởi chuyên gia, đối tác nên độ tin cậy được đảm bảo. 
  • Thứ hai, chỉ số P/S vẫn có thể sử dụng dù doanh nghiệp đang bị thua lỗ: Nhiều doanh nghiệp mới chưa thể tạo được lợi nhuận trong vài năm đầu tiên. Một số doanh nghiệp có thể hoạt động thua lỗ, lợi nhuận âm, đầu tư dự án bị lỗ, không có lợi nhuận. Lúc này, nhà đầu tư buộc phải sử dụng chỉ số P/S hiện tại để so sánh với P/S trong quá khứ và so với các tổ chức khác trong cùng ngành.
  • Thứ ba, P/S có tính ổn định hơn do thông thường doanh thu biến động thấp hơn so với lợi nhuận. Một số lĩnh vực kinh doanh có yếu tố chu kỳ sẽ trải qua các mốc thời gian lên xuống, từ đó lợi nhuận cũng biến động tương ứng. Chính vì vậy, P/S sẽ tốt hơn cho việc đo lường và phân tích.

Nhược điểm

Chỉ số P/S trong chứng khoán cũng có những điểm hạn chế như sau:

  • Mặc dù tính P/S dựa vào doanh thu nhưng nếu doanh thu tăng nhanh là do các khoản phải thu trong bảng cân đối kế toán. Điều đó có nghĩa doanh nghiệp chỉ đang ghi nhận doanh thu sớm, còn dòng tiền thực tế thì chưa có. 
  • Chỉ số P/S không giúp nhà đầu tư nắm bắt được sự khác biệt về cấu trúc chi phí trong doanh nghiệp mà chỉ cung cấp thông tin về mặt bán hàng hóa/cung cấp dịch vụ.
  • Trường hợp chỉ số P/S ghi nhận doanh thu cao, nhưng doanh thu này chưa bù vào chi phí, trong dài hạn doanh nghiệp vẫn có nguy cơ thua lỗ. Bởi vì bản chất của kinh doanh là dòng tiền cùng lợi nhuận.

Các nhược điểm trên đòi hỏi nhà đầu tư cần kết hợp sử dụng P/S cùng các chỉ số khác như P/B, P/E để có được cái nhìn toàn diện, không bỏ sót bất kỳ trường hợp nào của doanh nghiệp.

y-nghia-chi-so-p_s

Cách tính chỉ số P/S chính xác

Có 3 yếu tố giúp nhà đầu tư tính toán chính xác chỉ số P/S:

  • Thị giá cổ phiếu hiện đang giao dịch trên thị trường – P – Market Price
  • Doanh thu thuần trên từng cổ phiếu – S – Sales per Share
  • Tổng lượng cổ phiếu bình quân đang lưu hành

Công thức tính:

Chỉ số P/S = Thị giá cổ phiếu/Doanh thu thuần * Tổng lượng cổ phiếu bình quân đang lưu hành

Trong đó, kết quả phép tính Thị giá cổ phiếu*Tổng lượng cổ phiếu bình quân đang lưu hành chính là vốn hóa thị trường. Vì vậy công thức trên sẽ được rút gọn thành dạng:

P/S = Vốn hóa thị trường/Doanh thu thuần

Ví dụ minh họa:

Thị giá cổ phiếu hiện tại là 126,2 nghìn đồng.

Khối lượng cổ phiếu lưu hành là 1,741 tỷ cổ phiếu.

⇒ Vốn hóa thị trường = 219.763 tỷ đồng.

Giả sử tổng doanh thu thuần là 53.726 tỷ đồng.

⇒ Doanh thu thuần trên 1 cổ phiếu = Doanh thu 4 quý/Khối lượng cổ phiếu đang lưu hành =  53.736/1,741= 30,86 nghìn đồng.

Từ đó ta có:

Chỉ số P/S = Thị giá cổ phiếu/Doanh thu thuần = 126,2/30.86 = 4.09.

Hoặc có thể áp dụng công thức chỉ số P/S = Vốn hóa thị trường/Tổng doanh thu thuần = 219.763/53.726= 4.09.

Cách sử dụng chỉ số P/S 

Rất nhiều nhà đầu tư sử dụng chỉ số P/S để đánh giá, nhận định một doanh nghiệp. Thông qua chỉ số này, nhà đầu tư có thể:

Tìm kiếm cơ hội đầu tư trong thị trường ngành có tốc độ tăng trưởng cao

P/S sẽ phản ánh chính xác mức giá mà thị trường hiện đang sẵn sàng chi trả cho 1 đồng doanh thu của doanh nghiệp. Đối với những ngành có tốc độ tăng trưởng mạnh từ 15-20%/năm hoặc cao hơn, nhà đầu tư có thể dựa vào chỉ số P/S để tìm kiếm cơ hội.

Khi nhận thấy chỉ số P/S của doanh nghiệp đang thấp hơn trung bình ngành, thấp hơn cả chính đối thủ nhưng doanh nghiệp này lại đang tăng trưởng, không ngừng cải thiện thị phần qua các năm, điều này có thể giải thích là doanh nghiệp đang chịu thua lỗ để tiếp tục tái đầu dư, phát triển hoạt động với tầm nhìn xa hơn. Đây chính là cơ hội đầu tư tuyệt vời mà bạn không nên bỏ lỡ.

su-dung-p_s-trong-chung-khoan

Sử dụng chỉ số P/S thay thế cho P/E

Như đã đề cập ở trên, trong lĩnh vực ngành mang yếu tố chu kỳ, lợi nhuận của doanh nghiệp sẽ bị ảnh hưởng dẫn đến P/E sai lệch. Lúc này, P/S là lựa chọn hoàn hảo chống lại sự sai lệch trong phân tích và đánh giá.

Khi ngành xuất hiện xu hướng chuyển dịch mới, nên sử dụng P/S

Xu hướng chuyển đổi trong các ngành nghề diễn ra phổ biến, nhất là thời đại công nghệ hiện nay. Các lĩnh vực nổi bật như thương mại điện tử và bán lẻ truyền thống, năng lượng tái tạo và năng lượng truyền thống, ô tô tự lái và ô tô truyền thống,… thường có sự cạnh tranh giữa cái mới và cái cũ, sự tăng trưởng dẫn đến đột phá mới tốt hơn.

Tuy nhiên, quá trình này cần thời gian đáng kể để phản ánh vào doanh thu, càng mất nhiều thời gian hơn mới tác động tới lợi nhuận. Nhìn chung, doanh thu vẫn là yếu tố đầu tiên bị tác động nếu ngành xuất hiện cuộc chiến này. Khi đó, chỉ số P/S sẽ có ý nghĩa hơn so với các chỉ số khác trong việc đánh giá tác động của xu hướng.

Dựa vào chỉ số P/S để đánh giá một doanh nghiệp đang thua lỗ

Chỉ số P/S không bị phụ thuộc vào yếu tố lợi nhuận như P/E. Nếu doanh nghiệp đang thua lỗ, P/E không có ý nghĩa vì khi đó, chỉ số này sẽ có giá trị nhỏ hơn 0, nhưng P/S vẫn có thể sử dụng được.

Các doanh nghiệp mới, họ chỉ tạo ra doanh thu chứ chưa thể đem về lợi nhuận. Kể cả các doanh nghiệp đã có sẵn thị phần nhưng bất ngờ rơi vào thua lỗ. Lúc này lợi nhuận nhỏ hơn 0 nên không thể sử dụng P/E.

Trong khi đó, nhà đầu tư có thể so sánh P/S của chính doanh nghiệp trong quá khứ, so sánh với các doanh nghiệp trong cùng ngành để có được đánh giá phù hợp.

su-dung-ps-thay-cho-pe

Dùng chỉ số P/S ngay cả khi doanh nghiệp có dấu hiệu bóp méo lợi nhuận

P/S sẽ không bị hạn chế nếu doanh nghiệp cố ý thực hiện những thủ thuật kế toán. Nhiều doanh nghiệp thường có sự thay đổi thông tin khiến lợi nhuận bị chênh lệch so với thực tế và chênh nhiều hơn so với doanh thu. Thông thường, doanh nghiệp sẽ dùng các khoản khấu hao, lãi suất, chi phí thuế để thao túng lợi nhuận. Vậy doanh thu có thể bị thao túng không?

Nếu bạn nhìn thấy một P/S bị sụt giảm bất thường nhờ tăng trưởng doanh thu, bạn có thể phát hiện ra điều không hợp lý dựa vào các khoản phải thu trên bảng cân đối kế toán. Trường hợp các khoản này tăng nhanh hơn nhiều so với doanh thu, khả năng đây là các khoản phải thu được nhận sớm và thực tế dòng tiền vẫn chưa chảy vào doanh nghiệp.

Nếu dòng tiền trong hoạt động kinh doanh trên báo cáo lưu chuyển tiền tệ giảm, ngay cả khi thu nhập ròng đang tăng thì đây là dấu hiệu nhà đầu tư cần cảnh giác. Điều này cho thấy doanh nghiệp không thu được tiền trong khi doanh số tăng trưởng.

Ý nghĩa của chỉ số P/S trong đầu tư chứng khoán

Dựa vào chỉ số P/S nhà đầu tư có được nhiều nhận định quan trọng:

  • Nếu hệ số P/S thấp trong khi doanh nghiệp đang ở thời kỳ ổn định, doanh thu tăng trưởng đều: Điều này có nghĩa doanh nghiệp bị định giá thấp. Bạn nên mua vào cổ phiếu của doanh nghiệp này. Ngược lại nếu P/S quá cao có thể là doanh nghiệp đang bị định giá cao hơn giá trị thực tế.
  • So sánh chỉ số P/S của doanh nghiệp với đối thủ cạnh tranh cùng quy mô với điều kiện thị trường ổn định: Điều này giúp đánh giá được công ty sẽ là cơ hội đầu tư rủi ro hay hấp dẫn.
  • So sánh P/S trong quá khứ của chính doanh nghiệp: Nếu bạn phân vân một doanh nghiệp đang hoạt động tốt và vững mạnh. Việc so sánh P/S của nó với quá khứ là một ý tưởng hay. Nếu P/S thấp hơn so với trung bình trong quá khứ, nhà đầu tư nên mua, ngược lại P/S cao hơn thì khoan hãy vào tiền.

Vậy chỉ số P/S bao nhiêu là hợp lý? Không có con số tuyệt đối nào chính xác để khẳng định rằng P/S là tốt nhất, bản chất sử dụng P/S trong phân tích là phương pháp định giá tương đối.

cach-tinh-p_s

Nhiều chuyên gia cho rằng, nên so sánh chỉ số P/S qua từng thời kỳ, kết hợp với các chỉ số khác để so sánh giữa các doanh nghiệp với nhau. Nếu xét trên yếu tố lợi nhuận, doanh nghiệp có P/S thấp so với P/S của nó trong quá khứ (hoặc đối thủ cạnh tranh) thì bạn nên đầu tư.

  • Doanh nghiệp có lợi thế cạnh tranh mạnh, làm ăn hiệu quả, ngành nghề ổn định, tốc độ tăng trưởng cao ⇒ P/S cao.
  • Nếu tính rủi ro doanh nghiệp cao, tỷ lệ nợ/vốn chủ sở hữu nhiều ⇒ P/S thấp.

Tùy vào lĩnh vực, quy mô, cấu trúc, chiến lược hoạt động và rất nhiều yếu tố khác mà P/S của doanh nghiệp sẽ khác nhau. Chỉ số P/S chỉ thể hiện được góc nhìn của thị trường đối với chỉ tiêu doanh thu doanh nghiệp. Bạn không thể chỉ dựa vào chỉ số này mà bỏ qua toàn bộ cơ cấu chi phí hay cấu trúc vay nợ. Bởi P/S không thể phản ánh toàn diện bức tranh hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp.

Có thể thấy, chỉ số P/S là công cụ hữu ích mà nhà đầu tư có thể sử dụng để đánh giá, tìm kiếm cơ hội đầu tư tốt trên thị trường. Với những thông tin trên, hy vọng bạn đã hiểu hơn về chỉ số P/S, từ đó sử dụng hiệu quả trong quá trình đầu tư chứng khoán của mình.

Điểm sức khỏe doanh nghiệp

Tải app để nắm bắt cơ hội đầu tư nhanh nhất của VNSC by Finhay

Xem thêm

Cổ phiếu được quan tâm nhất

Xem thêm arr

Nổi bật

Định giá doanh nghiệp

Bộ thông tin theo từng doanh nghiệp được VNSC by Finhay phối hợp cùng các đối tác áp dụng công nghệ để xác định

  • Xác định nhóm doanh nghiệp có tăng trưởng bền vững
  • Dễ dàng ra quyết định với thông tin so sánh “Thị giá” - “Định giá” theo từng mã cổ phiếu
Khám phá ngayarr
Điểm sức khỏe doanh nghiệp

Tải app để nắm bắt cơ hội đầu tư nhanh nhất của VNSC by Finhay

Xem thêm

Cổ phiếu được quan tâm nhất

Xem thêm arr

Định giá doanh nghiệp

Bộ thông tin theo từng doanh nghiệp được VNSC by Finhay phối hợp cùng các đối tác áp dụng công nghệ để xác định

  • Xác định nhóm doanh nghiệp có tăng trưởng bền vững
  • Dễ dàng ra quyết định với thông tin so sánh “Thị giá” - “Định giá” theo từng mã cổ phiếu
Khám phá ngayarr

Bài viết nổi bật
trong tuần

Trải nghiệm ngay nền tảng
VNSC by Finhay

Tải xuống ứng dụng để sử dụng toàn bộ dịch vụ

Tải ngay